Péuno
Paeonia officinalis
Paeoniaceae
Àutri noum : Pòni, Piéuno, Pivòni, Coucarèu, Roso-d'ase.
Nom en français : Pivoine officinale.
Descripcioun :La péuno, o roso-d'ase, trachis dins li bos clar de colo e de relarg mountagnen subretout dins la partido dóu levant de Prouvènço preaupenco. En flour es eisado de la recounèise e peréu en fru emé si dos fouliculo. Li cambo crebon l'ivèr. La subsp. de Prouvènço, ié dison huthii qu'es uno meno di proun peludo.
Usanço :P. Lieutaghi, (op.cit. p. 418) raporto que la tisano de flour ajudo à dourmi. La péuno èro cultivado à l'Age Mejan coume remèdi (racino) contro lou mau-de-la-terro (epilepsìo). L'estùdi de la planto a mes en evidènci d'ùni mouleculo (paeniflorino et paenol) emé de prouprieta analgesico, sedativo e antispasmoudico.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Paeonia
Famiho : Paeoniaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 12 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Bos clar
- Esclargido
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Paeonia officinalis L., 1753
Tartarèio
Rhinanthus minor
Orobanchaceae Scrophulariaceae
Àutri noum : Tartarièio, Tartareo, Tartarìo, Crèsto-de-gau, Cascavello.
Nom en français : Petit rhinanthe.
Descripcioun :La tartarèio-di-pichot es uno planto coumuno de mountagno que trachis dins li prado e pelouso un pau umido. Fai partido di Rhinanthus sènso péu sus li coustat dóu "calice". Lou tube de la flour èi dre emé la labro dóu dessubre à dous dènt < 1 mm de long, e li d'en bas bèn duberto.
Usanço :Li tartarèio soun de planto parasito pas manjado pèr li bèsti. A Castelano (04) se dis : "la tartarièio manjo lou fen jusqu'à la granjo" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Caupon de rinantino empouisounanto que pòu servi contro la tavanìo. An peréu la prouprieta de tencha la lano e la sedo en jaune .
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Rhinanthus
Famiho : Orobanchaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,6 à 1,9 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado umido
- Pelouso
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Rhinanthus minor L., 1756